Grenzen stellen doet pijn
Akkrum - 14-05-2025
Column
The Cocoon
De nieuwe praktijk van systemisch therapeut Joyce Scheepers
Je bent uitgeput, maar zegt toch 'ja' tegen die extra dienst op je vrije dag. Je hebt geen energie, maar toch help je die vriendin met verhuizen. Je lichaam schreeuwt om rust en toch langs bij je ouders omdat je ze niet teleur wilt stellen. Herkenbaar? Dan weet je hoe moeilijk het kan zijn om gezonde grenzen te stellen.
Patronen uit je familiesysteem
Vanuit systemisch perspectief zien we dat grenzen stellen diep verbonden is met loyaliteit aan ons familiesysteem. Als kind observeer je hoe je ouders omgaan met grenzen en spiegel je hun gedrag. Als zij consequent anderen boven zichzelf stelden, leerden wij dat dit de 'juiste' manier was om te handelen. Deze loyaliteit uit zich in please-gedrag, jezelf wegcijferen en je eigenwaarde halen uit externe validatie.
Onder deze patronen schuilt een diepere pijn: angst voor afwijzing, het gevoel geen bestaansrecht te hebben, of een geïnternaliseerde verlatingsangst. Als gevolg omringen we ons onbewust met mensen die nemen terwijl wij blijven geven. Een dynamiek die je uiteindelijk volledig uitput.
Je kunt niet putten uit een lege bron
Ik ervoer dit persoonlijk toen iemand die me dierbaar is door een extreem moeilijke periode ging. Hoe meer ik probeerde om zijn lasten te dragen, hoe meer energie het mij kostte. Toen ik eindelijk een stap terug deed, werd ik overspoeld door schuldgevoelens. Het voelde alsof ik hem in de steek liet. Wat ik uiteindelijk besefte: door zijn lasten te dragen, ontnam ik hem juist de kans om te groeien en zijn eigen verantwoordelijkheid te nemen.
‘Nee’ zeggen kun je leren
Wanneer we voor het eerst grenzen gaan stellen, probeert je ego je uit zelfbescherming tegen te houden. Grenzen stellen kan onveilig voelen en kan boosheid, teleurstelling of weerstand oproepen bij anderen. Vooral bij degenen die gewend zijn aan onze constante beschikbaarheid.
Dit ongemak is je grootste kans op groei. Door 'nee' te zeggen tegen de verwachtingen van anderen in en voor jezelf te kiezen, creëer je ruimte voor je eigen behoeften en verlangens. Tegelijkertijd geef je anderen de kans om jouw grenzen te respecteren en zelf te groeien.
Door 'nee' te zeggen tegen anderen, zeg je 'ja' tegen wat er in jezelf opkomt. Dat is waar innerlijk werk écht over gaat. Niet alleen lezen over grenzen stellen: het daadwerkelijk toepassen in je realiteit en aanwezig blijven bij wat er opkomt.
Gezonde grenzen stellen
Ons lichaam geeft signalen wanneer grenzen worden overschreden. Het begint met leren aanvoelen wat voor jou een werkelijke, innerlijke grens is. Het stellen van grenzen vanuit je diepere bewustzijn voelt anders dan vanuit je ego. Een ego-grens komt voort uit reactie en weerstand en gaat gepaard met de drang om de ander te overtuigen van jouw gelijk. Een innerlijke grens komt voort uit kalmte en een liefdevolle verbinding met jezelf. Het voelt als een fysieke "stop" in je lichaam.
Blijf dicht bij jezelf. Leer herkennen wanneer je handelt vanuit autonomie versus plichtsgevoel of loyaliteit. Oefen met 'nee' zeggen tegen je dierbaren. Omarm de ongemakkelijke emoties die hier bij vrijkomen. En kies, keer op keer, voor jezelf. In het aanwezig blijven bij deze gevoelens, zonder ze je te laten leiden, ligt de sleutel tot groei.
Wil jij aan de slag met systemisch werk?
Plan een kennismakingsgesprek via www.joycescheeper.nl
Naar overzicht
