Unsjoch of moai
Friesland - 17-09-2025
Column
Sake P. Roodbergen
“Unsjoch of moai, it binne de lytse bistkes dy’t de wrâld on de gong hâlde. Wy soen dy fiere moatte en bewûnderje om harren wûnderlik moaie diversiteit”.
Dizze prachtige sin is opskreaun troch de Ingelske hommel-spesjalist Dave Goulson. Hy hat prachtige boeken skreaun oer de lytse bisten en harren betsjutting foar de natoer op ús wrâld. Al syn boeken binne yn it Hollânsk oersetten. Elke tiid fan it jier hat sa se=yn eigen lytse bisten. En in hiele protte binne yn it lytste túntsje te sjen. Maaie is de tiid fan de libellen en de kevers, juny en july fan de wespen, en de hjerst is de perioade fan de sweefmiggen. En fan de spinnen! Dy groep rommet alles wer op…
Persoanlik fyn ik de sweefmiggen hiel fassinearjend. Sa ryk oan foarmen en kleuren! En folslein ûnskuldich nei de minsk. Sweefmiggen hearre by de famylje fan de Syrphidae en by de ynsekte-oarder (‘orde’) fan de Twawjukkigen (Diptera, út te sprekken as di-ptera). Okkerdeis, yn de twadde wike fan septimber seach ik yn ús tún de Wite healemoannesweefmich (Witte halvemaanzweefvlieg), en in dei letter de Bline bij (Blinde bij) en de prachtige Stedsreus (Stadsreus), de grutste fan allegearre.
De Bline bij is yn ús lân de meast talrike. Neffens de kenners libje der yn ús lân mear as 330 soarten sweefmiggen. Spesjalisten hawwe der dikke boeken oer fol skreaun. Ien fan de wichtichste funksjes fan sweefmiggen yn de natoer is de bestowing. Dêr wiist de moaie sin fan Goulson boppe-oan ek op. Tegearre mei de bijen en hommels soargje sweefmiggen foar de bestowing fan krûdachtige planten en beammen.
Boarne: Spinnen, Wantsen en Sweefmiggen (Utjouwerij Wijdemeer, Dokkum; achtste natoergids fan de auteur)
Foto’s:
1 Wite healemoannesweefmich
2 Stedsreus
Tekst en foto's: Sake P. Roodbergen, Akkrum
