Netcongestie? De Friese vindingrijkheid wint het wel weer

Friesland - 08-07-2025

Column

Bouwe de Boer

Projectleider
Freonen Fan FossylFrij Fryslân
info@freonen.nl

Meer dan 200 bedrijven in Friesland zitten momenteel klem door netcongestie. Het elektriciteitsnet kan de vraag niet meer aan: zonnepanelen terugleveren lukt niet, laadpalen lopen vast, nieuwe productielijnen komen niet op gang. Het is frustrerend, zeker voor ondernemers die juist willen verduurzamen en groeien.

Toch, als er ergens mensen wonen die niet bij de pakken neerzitten, dan zijn het de Friezen. Problemen zijn hier uitdagingen. Die houding biedt ook nu perspectief, want er zijn oplossingen — zowel voor de korte als voor de langere termijn.

Op korte termijn kunnen bedrijven slimmer samenwerken, bijvoorbeeld door lokale energiedelen. Via zogeheten energy hubs kunnen bedrijven en particulieren hun opwek en verbruik beter op elkaar afstemmen. Ook het installeren van batterijen om opgewekte energie tijdelijk op te slaan kan al snel verlichting bieden. Daarnaast kunnen bedrijven hun piekverbruik spreiden in de tijd, zodat het net minder wordt belast.

De Provinciebestuurders krijgen ook steeds meer door, dat er meer en meer economische schade optreedt. Gedeputeerde Sybe Knol heeft dan ook de deur opengezet voor meer windmolens en zonne-energie. Daarmee kan de energie worden opgewekt op de plaats waar het gebruikt wordt. Minder transport van stroom, dus minder kabels nodig.

Voor de langere termijn moeten de kabels en stations echt worden verzwaard. Dat kost tijd, mensen en geld, maar is onvermijdelijk. Ook kunnen ondernemers zich voorbereiden op flexibele energiecontracten, waarbij machines pas draaien als het net ruimte heeft. Slimme software, kunstmatige intelligentie en voorspellende data-analyse zullen helpen om dat efficiënt te regelen.

De Friese mentaliteit is niet voor niets beroemd: dóórzetten, schouders eronder, en vooral samen de schouders eronder. Met die instelling kan Friesland juist vooroplopen in een nieuwe, slimme energie-economie. Dat lijkt me een prachtig vooruitzicht — want problemen oplossen zit de Friezen in het bloed. Fryslân kampioen in Circulair bouwen? Dat kan ook op het gebied van stroomvoorziening!

Columns Bouwe de Boer