Impostor Syndrome: Onzichtbare Rem op Carrières
Grou - 22-01-2025
Column door:
Kees van den Bosch
Adviseur Technische Carrières
Ze zeggen weleens dat je je hart moet volgen in je carrière. Kies werk waar je gelukkig van wordt, werk dat voldoening geeft. Maar wat als je hart stilletjes wordt overstemd door een fluistering die zegt: ‘Je bent niet goed genoeg, en straks komt iedereen daarachter’?
Dit is de invloed van Impostor syndrome, een onzichtbare kracht die meer carrières beïnvloedt dan je zou denken. Impostor syndrome is de constante angst om ontmaskerd te worden als ‘bedrieger’, zelfs als er overvloedig bewijs is van je kennis en kunnen. Je twijfelt aan jezelf, bagatelliseert successen (‘ik had gewoon geluk’) en leeft in de angst dat zal worden ontdekt dat je ‘het eigenlijk niet kunt’. Dit fenomeen beperkt zich niet tot onervaren starters; zelfs hoge bazen, wetenschappers en kunstenaars worstelen ermee. De echte kracht ervan zit in wat het met je keuzes doet. Het weerhoudt mensen ervan om risico’s te nemen, dromen na te jagen of te ontsnappen aan een baan die ze niet gelukkig maakt.
Stel je voor: een medewerker werkt al jaren op dezelfde plek. Het werk is eentonig, de uitdaging verdwenen, maar er is een diepgewortelde angst om verder te kijken. Waarom? Omdat elke stap omhoog of opzij het risico met zich meebrengt dat hij/zij ‘te licht bevonden wordt’. Liever blijven ze zitten waar ze zitten, veilig binnen de contouren van een functie waarin ze zichzelf hebben bewezen, dan te riskeren dat hun angsten werkelijkheid worden.
Het ironische is dat veel van deze mensen door hun huidige werkgever als waardevol worden gezien. Maar dat compliment landt niet; het wordt weggewimpeld als een vergissing.
Het Onbenut Potentieel
Impostor syndrome houdt talent gevangen. Hoeveel callcenter-medewerkers, docenten, ingenieurs, zorgverleners, marketeers, managers en andere werknemers blijven hangen in werk dat niet inspireert? In plaats van potentie te benutten, kiezen ze ‘veiligheid’ – een baan waarin ze niet riskeren door de mand te vallen. Werknemers met impostor syndrome werken vaak harder om hun gevoel van tekortkoming te compenseren. Ze worden onmisbare krachten, maar betalen de prijs in stress en uitputting.
Hoe te doorbreken?
Het begint met herkenning. Weten dat je niet alleen bent, en dat zelfs de meest succesvolle mensen hiermee worstelen, kan helpen. Werkgevers spelen ook een rol. Door een cultuur te creëren waarin falen gezien wordt als een leermoment, helpen zij angst te overwinnen. En voor jezelf: vraag eerlijke feedback van collega’s of vrienden, je zult vaak zien dat jouw zelfbeeld niet strookt met hoe anderen jou zien.
Weg uit die Gouden Kooi!
Wat zou je doen als je geen angst voelde? Welke stap zou je nemen als faalangst niet leidend hoefde te zijn? De wereld wacht op talent dat zichzelf durft te omarmen. Misschien is het tijd om die angst recht in de ogen te kijken en te beseffen: je bent geen bedrieger. Je bent gewoon mens, met meer potentie dan je denkt.
Hebt u vragen of opmerkingen?
058 8330001, De Finnen 10, 9001 XW Grou
Op de foto: team PART Techniek,
van links naar rechts: Chris Postma, Kees van den Bosch, Iris Mulder, Sybolt van der Eems
Naar overzicht