Wederiken
Friesland - 13-07-2021
Column
Sake P. Roodbergen
In heel veel particuliere tuinen wordt de kleur geel ingevuld door de kruidachtige plant met de naam Wederik. Eigenlijk zelfs Grote wederik (Lysimachia vulgaris = gewoon). Veel materiaal van deze opvallende plant komt uit het zuiden van Europa en heet dan Puntwederik (L. punctata). De Wederik groeit vaak in grote bossen en is een dankbaar element in de tuin. De Friese naam is Giele kattesturt. Waarschijnlijk is deze naam in een ver verleden gekozen omdat de bloeiwijze in de verte herinnert aan de paarsrood bloeiende Grote kattenstaart (Lythrum salicaria = zoutachtig), die in het Fries deze naam Kattesturt draagt.
Deze plant van slootkanten en rietkragen is beroemd door zijn aantrekkelijkheid voor dagvlinders, met name de drie witjes-soorten. In een wat vochtige tuin doet deze Grote Kattenstaart het uitstekend. De combinatie met Grote Wederik heeft bovendien nog een belangrijke ecologische functie. Daarmee bedoel ik dat veel insecten zoals zweefvliegen, hommels, kevers en (dag)vlinders op de het eiwit- en suikerrijke stuifmeel en de nectar afkomen. Al deze Wederiken horen bij de Sleutelbloemen, die samen met zes andere plantengeslachten de wetenschappelijke familienaam Primulaceeën dragen.
Er bestaat nog een andere Wederik in ons land, en die in het bijzonder in onze provincie nog in aardige aantallen voorkomt. De naam is Moeraswederik, met de mooie wetenschappelijke aanduiding Lysimachia thyrsiflora = tros (zie foto). Deze soort is veel zeldzamer dan de Grote wederik. Hij groeit op natte plekken, vaak zelfs in het ondiepe water op plekken waar sprake is van verlanding, zoals in het natuurgebied De Deelen. Plekken waar het water heel langzaam in land verandert door uitbundige groei van water- en oeverplanten. Dat verschijnsel heet successie, een ontwikkeling die in elk moeras plaatsvindt. De Friese naam is Wylgeblom. Een verrassende vondst omdat de naam van deze kruidachtige plant verwijst naar een boom! Een aardige naamgeving die natuurlijk te maken heeft met de plek waar de plant het liefste groeit: in de buurt van diverse soorten Wilgenbomen, die een belangrijk element vormen in de vegetatie, de totale plantenmassa die zorgt voor de verlanding. Wilgen worden niet oud; vijftig is voor een boom niet oud, maar voor een wilg al een hele leeftijd.
Bron: natoergids Blommen (Uitgeverij Wijdemeer, 2013)
Tekst en foto Sake P. Roodbergen, Akkrum
Foto: Moeraswederik Deelen
Naar overzicht
